Beskid Sądecki
Beskid Sądecki położony jest pomiędzy Dunajcem stanowiącym jego północną i zachodnią granicę, a Kamienicą i Przełęczą Tylicką. Tereny Sądecczyzny obfitują w wiele rozmaitych potoków, rzek i rzeczek takich jak Muszynka, Kamienica, Grajcarek. Płynący centralnie przez Beskid Sądecki Poprad, największa rzeka regionu, dzieli go na dwie części. Na zachód od Popradu rozciąga się pasmo Radziejowej a na wschód pasmo Jaworzyny Krynickiej. Najwyższym szczytem Beskidu jest Radziejowa, 1262 m. Innymi ważnymi wzniesieniami w tym paśmie są Wielki Rogacz, 1182 m, Złomisty Wierch, 1226 m czy Skałka, 1136 m. Nad wschodnią częścią Beskidu Sądeckiego góruje Jaworzyna Krynicka osiągająca wysokość 1114 m wraz z innymi szczytami Runkiem, 1080 m , czy Górą Krzyżową, 982 m.
Ukształtowane w ostatniej fazie alpejskich ruchów górotwórczych Beskidy są najmłodszymi górami w Polsce. Podstawowym składnikiem budulcowym są skały osadowe oraz flisz karpacki czyli mieszanina piaskowców, łupków, zlepieńców i margli. W Beskidach panuje klimat umiarkowany górski charakteryzujący się dużą zmiennością pogody, długimi zimami, znacznymi opadami oraz częstymi i silnymi wiatrami (halny). Obfite opady oraz śnieg utrzymujący się w górach od listopada do kwietnia powodują w okresie wiosenno-letnim powodzie. Miejscowości osłonięte od północy, takie jak Krynica-Zdrój, cieszące się dużym nasłonecznieniem charakteryzują się dogodnymi warunkami klimatycznymi o cechach klimatu podgórskiego i podalpejskiego. Klimat Kotliny Sądeckiej i okolic Łącka jest znacznie łagodniejszy i sprzyja rozwojowi sadownictwa.
Ze względu na występowanie licznych źródeł wód mineralnych Sądecczyzna oferuje liczne ośrodki turystyczne i lecznicze takie jak Krynica-Zdrój, Muszyna, Żegiestów-Zdrój, Piwniczna-Zdrój oraz Rytro. Warto również podążyć szlakiem cerkwi licznie rozsianych na tych terenach, odwiedzić Nowy Sącz, największe miasto regionu, zwane „bramą beskidu” a także Stary Sącz z pięknym unikatowym rynkiem i klasztorem klarysek oraz Kamianną, wieś słynącą z apiterapii i wspaniałych miodów. Dla szukających spokoju i ciszy Beskid Sądecki oferuje liczne gospodarstwa agroturystyczne zachęcające wyśmienitą regionalną kuchnią i pobliskim rozległymi lasami – rajem dla grzybiarzy.
Jaworzyna Krynicka
Słowo „beskid” oznacza polanę, halę. Hale położone są w górnej części wzniesień i sporadycznie obejmują szczyt góry. Z hal rozciąga się niezwykle malownicza panorama, a tę najbardziej
 |
Poniżej szczytu znajduje się schronisko górskie a tuż obok muzeum turystyki górskiej, w zbiorach którego można zapoznać się z dokumentacją działalności towarzystw turystycznych, obejrzeć fotografie schronisk, makiety namiotów oraz wszystko to co dotyczy rozwoju turystyki terenów Beskidu Sądeckiego. Przed budynkiem znajduje się plac, na którym co roku w noc sylwestrową odprawiana jest msza ludzi gór.
Schronisko na Jaworzynie Krynickiej, obecnie zwane Hotele Górskim położone jest na wysokości 1050 m. Budynek przeszedł gruntowny remont pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku i obecnie dysponuje 34 miejscami w pokojach o wysokim standardzie.
Jaworzyna Krynicka ze swoimi rozległymi halami i łagodnymi stokami jest rajem dla narciarzy. Zawsze przyciągała tu zapaleńców, którzy nie bacząc na trudy wychodzili na szczyt i zjeżdżali na tak zwanym stoku goprowskim, który należało wcześniej ubić podchodząc na nartach. Plany wybudowania kolejki na Jaworzynę Krynicką istniały jeszcze w PRL-u i obejmowały rozmaite, nawet trochę szalone koncepcje, takie jak połączenie szczytu Góry Parkowej, w centrum Krynicy, ze szczytem Jaworzyny wyciągiem krzesełkowym. Koniec końców w 1997 ukończono budowę kolei gondolowej wiodącej z Czarnego Potoku na szczyt. Powstały trasy narciarskie. Różnica wzniesień wynosi 465 m a jazda gondolą na górę trwa ok.7 minut. Obecnie stacja narciarska na Jaworzynie szczyci się 7 dobrze utrzymanymi trasami o różnej trudności i o łącznej długości ponad 6000 m, przy czym najdłuższa ma 2600 m a najkrótsza 248 m.
| Rodzaj wyciągu | Długość | Średnie nachylenie | oświetenie /naśnieżanie |
|
| Nr I Czerwona | 6-os Gondola Orczyk | 2600 m | 18% | +/+ |
| Nr II Czerwona "RODZINNA" | 2 os. krzesło | 900 m | 27% | -/+ |
| Nr III Niebieska | Orczyk | 650 m | 18 % | +/+ |
| Nr IV Czerwona "RODZINNA" | 2 Orczyki | 1000 m | 26 % | -/+ |
| Nr V Czarna | Orczyk | 1000 m | 32% | -/+ |
| Nr VII Zielona | Orczyk | 248 m | 15 % | -/+ |
| Wyciąg szkoleniowy "Żółwik" | Orczyk | 100 m | 10 % | +/+ |
| Wyciąg szkoleniowy "Mały Wacek" | Orczyk | 100 m | 10% | -/+ |
Tereny wokół Jaworzyny Krynickiej to interesujący obszar nie tylko dla miłośników białego szaleństwa ale również dla tych, którzy kochają piesze bądź konne wędrówki, lub tych, którzy szukają nowych wyzwań w postaci kolarstwa górskiego. Krzyżuje się tu wiele szlaków konnych rowerowych i pieszych.
Szlaki turystyczne w okolicy:
1. Z Jaworzyny do Krynicy.
Szlak czerwony- fragment Głównego Szlaku Beskidzkiego
Różnica wzniesień 494 m
Czas zejścia ok. 2,5 godziny
Czas wyjścia ok. 4 godziny
2. Z Jaworzyny do Krynicy przez Krzyżową i dolinę Czarnego Potoku, z przedłużeniem do Słotwin
Różnica wzniesień 466 m
Szlak zielony
Czas zejścia ok. 2,5 godziny
Czas wyjścia ok. 3 godziny
3. Z Jaworzyny do Słotwin przez Runek i Przysłop
Różnica wzniesień 500 m
Szlak do Runka czerwony, potem niebieski, pod koniec żółty
Czas przejścia ok.3 godziny
4. Z Jaworzyny do Złockiego
Różnica wzniesień 700 m
Szlak zielony
Czas zejścia ok. 1,5 godziny
Czas wyjścia 2,5 – 3 godzin
5. Dookoła Krynicy przez Górę Parkową, Huzary, Kopciową, Jaworzynkę, Górę Krzyżową
Szlak żółty
Czas przejścia ok. 6-7 godzin
6. Ze Szczawnika na Pustą Wielką i Runek
Szlak żółty, potem niebieski
Czas przejścia ok. 4 godziny
7. Z Kopca Pułaskiego do Tylicza przez Huzary
Szlak czarny
Czas przejścia 1,5 godziny
O schroniskach i innych miejscach w Beskidzie Sądeckim
Radziejowa
Wierzchołek najwyższego wzniesienia Beskidu Sądeckiego pokrywa las, którego jodły osiągają wiek ponad trzystu lat a potężne świerki górują nad innymi drzewami. Przepiękną panoramę Beskidu Sądeckiego, sąsiednich pasm oraz Tatr można podziwiać dzięki solidnej wieży widokowej stojącej obok obeliksu upamiętniającego tysiąclecie Polski
Przehyba
Przehyba, a po łemkowsku Prehyba to szeroka polana rozpościerająca się na wysokości 1175 m kończąca się wzniesieniem - szczytem o wysokości 1192 m. Przehyba należy do jednych z najczęściej uczęszczanych miejsc w Beskidzie. Poniżej szczytu znajduje się ogromne i solidne schronisko odbudowane po pożarze, który zniszczył drewnianą część schroniska w 1991 roku.
Niemcowa
Idąc czerwonym szlakiem z Rytra na Prehybę, poniżej szczytu Niemcowej leży maleńka osada o tej samej nazwie. Oprócz kilku chałup - gospodarstw, mieści się tu sezonowe schronisko o spartańskich warunkach.
Kordowiec
Podążając czerwonym szlakiem z Rytra w stronę Wielkiego Rogacza (1181 m) można odpocząć w prywatnym schronisku na zboczu góry Kordowiec (762 m). Chata Kordowiec wita gości ciszą i serdecznością stanowiąc doskonały azyl dla tych, którzy uciekają od zgiełku miast.
Cyrla
Przysiółek o tej nazwie znajduje się nad Rytrem przy czerwonym szlaku wiodącym na Halę Łabowską. W jednym z nielicznych gospodarstw przycupniętych na stromych zboczach znajduje się prywatne schronisko Cyrla słynące z doskonałej kuchni i przyjaznej atmosfery.
Obidza
Przy czerwonym szlaku nad stacją narciarską Sucha Dolina, Bacówka na Obidzy wita gości tradycyjną sądecką kuchnią. Miejsce to stanowi doskonałą bazę wypadową dla spragnionych pieszych i rowerowych wycieczek turystów.
Hala Łabowska
To rozległa hala przy trasie na Jaworzynę Krynicką, na której stoi schronisko wybudowane w 1953 r. - jest to idealny przystanek dla turystów zmierzających z Krynicy do Rytra jak również tych, którzy podążają szlakiem przyrodniczym im. Adama hrabiego Stadnickiego.
Bacówka nad Wierchomlą
Bacówka jest jednym z sympatyczniejszych miejsc w paśmie Jaworzyny Krynickiej. To małe, zbudowane z grubych bierwion schronisko leżące przy niebieskim szlaku wiodącym na Runek ze strony Wierchomli i Szczawnika. Leży na rozległej hali na wysokości 880 m. Przy dobrej widoczności oferuje przepiękny widok na pasmo Radziejowej i na Tatry.
Przyroda na Jaworzynie Krynickiej
Ścieżka edukacyjno – przyrodnicza „Na stoku Jaworzyny Krynickiej”