Powroźnik

Powroźnik to miejscowość położona w dolinie potoku Muszynka, przy linii kolejowej Muszyna-Krynica. Jej nazwa wskazuje na funkcję służebną i wywodzi się od wyrabianych tu w przeszłości powrozów. Pierwsza wzmianka historyczna o tej miejscowości pochodzi z aktu darowizny wydanego przez króla Władysława Jagiełłę w 1391 r. Akt lokacyjny wydano jednak dopiero 23 III 1565 r. na sejmie generalnym w Piotrkowie. W 1637 r. ufundowano w Powroźniku parafię unicką. Istniała tam wtedy huta szkła. Produkcja pierwotnie dostarczająca szyby na zamek w Muszynie w końcu XVIII w. całkowicie zanikła. Podobne huty istniały również w Muszynie i Słotwinach. Powroźnik był wsią łemkowską. W 1940 r. około 100 Łemków emigrowało z Powroźnika na Ukrainę, pod naciskiem Niemców. Następnie w ramach Akcji Wisła w 1947 r. wysiedlono z Powroźnika kolejne 451 osób. Na wyludnione tereny napłynęła ludność polska z Kresów Wschodnich i z innych wiosek Podkarpacia.

 

 

Zabytki

W Powroźniku zachowało się wiele świeckich zabytków kultury łemkowskiej, takich jak drewniane spichlerze, murowane piwniczki, czy domy mieszkalne – tzw. chyże. Jednak niewątpliwie najcenniejszym obiektem zabytkowym w tym rejonie jest cerkiew p. w. św. Jakuba Apostoła.

Wzniesiono ją w roku 1600, jest więc najstarszą cerkwią w polskich Karpatach. Świątynia jest w całości drewniana, trójdzielna. Konstrukcja typowa dla budownictwa łemkowskiego - zrębowa, z wysoką 18-metrową wieżą konstrukcji słupowej. Nawę pokrywa dach namiotowy trzykrotnie łamany, zaś prezbiterium - trójspadowy. Świątynię wieńczą trzy baniaste wieżyczki ze ślepymi latarniami. Ściany i dach pokrywa gont. Wewnątrz znajduje się wiele cennych zabytków sztuki cerkiewnej. Uwagę przyciąga polichromia figuralna i barokowy ołtarz główny z ikoną Matki Bożej z Dzieciątkiem pochodzące z początku XVII w. Piękny, XVII-wieczny ikonostas stoi obecnie za ołtarzem. Znajdujące się w nim ikony zakonserwowane przez specjalistów z Krakowa, mają unikalną wartość (m.in."Sąd Ostateczny", "Aron", "Pieta"). Najstarszymi elementami wyposażenia cerkwi są rokokowa ambona z 1700 r. oraz dzwon odlany w 1615 r. znajdujący się w wieży. Świątynia jest otoczona kamiennym murem z gontowym zadaszeniem. Od 1951 r.  cerkiew funkcjonuje jako kościół rzymskokatolicki pod starym wezwaniem. Obiekt w 2013 r. został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO. Cerkiew, włącznie z cenną zakrystią, jest dostępna dla zwiedzających od maja do końca września w godzinach od 9.00 do 17.00 z wyjątkiem poniedziałków, w niedziele w godzinach od 12.00 do 17.00. Poza sezonem cekierw otwierana jest okresowo. 

 

 

Atrakcje turystyczne

W okolicach Powroźnika zlokalizowano dużą liczbę źródeł mineralnych (w tym 13 szczaw ). Występują one w dolinie Muszynki i na południowych zboczach Bradowca. Są wśród nich także wody żelaziste z zawartością dwutlenku węgla. Wioska jest położona na wysokości ok. 480 m. Z Powroźnika wychodzą dwa szlaki: na Górę Parkową (ok. dwie godz.) i na szczyt Zimne w kierunku Leluchowa (trzy godziny marszu). W miejscowości znajduje się stacja kolejowa, wyciąg narciarski i nowoczesna oczyszczalnia ścieków dla Krynicy-Zdrój.

Zobacz bazę noclegową miejscowości Powroźnik