Historia

Krynica (pod nazwą Krzenycze) istniała już przed 1547 r., o czym świadczy przywilej nadania sołectwa w tej miejscowości dla Danka z Miastka (dzisiaj Tylicz). Rozwój miasta w okresie późniejszym wiąże się już z odkryciem w XVII w. leczniczych wartości źródeł mineralnych.

Zaczątkiem uzdrowiska był zbudowany w 1794 r. "Mały Domek", który od 1804 r. pomieścił pierwsze zakłady kąpielowe. W 1807 r. Krynica została nazwana urzędowo zdrojem kąpielowym i zaczął tu wkrótce ordynować pierwszy stały lekarz.

Wielką erę Krynicy jako uzdrowiska rozpoczęła w 1856 r. działalność Józefa Dietla - profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego uznawanego za ojca polskiej balneologii. Już od 1858 r. stosowano tu kąpiele borowinowe, a kontynuatorzy dzieła Dietla przyczynili się do rozwoju technicznego uzdrowiska.

 

 

 

 

 

 

W tym okresie powstały takie obiekty uzdrowiskowe jak: Stare Łazienki Mineralne, Stare Łazienki Borowinowe, Dom Zdrojowy, drewniana Pijalnia Główna z deptakiem, liczne pensjonaty i teatr modrzewiowy. Do rozwoju uzdrowiska przyczyniło się również wybudowanie w 1876 r. linii kolejowej do Muszyny, przedłużonej w 1911 r. do Krynicy.
W końcu XIX w. Krynica była modnym i elitarnym miejscem pobytu i spotkań wielu sławnych Polaków (bywali tu m. in. J. Matejko, A. Grottger, H. Sienkiewicz, J.I.Kraszewski). W okresie międzywojennym przebywali tu również: L. Solski, H. Modrzejewska, W. Reymont, J. Tuwim, K.I.Gałczyński, J. Kiepura (miał tu własną willę "Patria"). Do częstych pobytów Kiepury w Krynicy nawiązują organizowane obecnie festiwale nazwane jego imieniem. W teatrze modrzewiowym (który niestety spalił się w 1943 r.) występowali L. Solski i H. Modrzejewska.

Krynica znana jest z twórczości ludowego malarza Nikifora zwanego Krynickim, którego prymitywistyczna twórczość malarska stanowi prawdziwą rewelację.

Nikifor Krynicki (właściwe nazwisko Epifan Drowniak) był malarzem prymitywistą nieodłącznie związanym z Krynicą. Dziś trudno wyobrazić sobie Krynicę bez jego obrazków, które zdobią Muzeum jego imienia, uruchomione w 1995 r. w budynku "Romanówka".

 

 

 

 

Po I wojnie światowej uzdrowisko przejęły władze polskie. Odrestaurowano wtedy część obiektów i wybudowano wiele nowych np. "Nowe Łazienki Mineralne", pensjonat "Lwigród", "Nowy Dom Zdrojowy". Zbudowano też schronisko na Jaworzynie Krynickiej i kolejkę na Górę Parkową, stadion zimowy oraz tor saneczkowy. Krynica stała się również ośrodkiem sportów zimowych, odbyły się tu m.in. Mistrzostwa Europy w saneczkarstwie i Mistrzostwa Świata w hokeju na lodzie. W 1919 r. na wczasy lub leczenie przybyło do Krynicy 10 tys. osób, a w 1938 liczba ta wzrosła do 40 tys. rocznie. Druga wojna światowa i okres okupacji przerwały rozwój uzdrowiska. Po wojnie nastąpiła rozbudowa kurortu, powstały nowe sanatoria branżowe, efektowny zakład przyrodoleczniczy, pijalnia główna z salą koncertową, korty tenisowe, boiska. Krynica stała się największym kurortem w zespole Uzdrowisk Krynicko-Popradzkich.

 

Szersza prezentacja historii Krynicy:

• W Państwie Muszyńskim
• Uzdrowisko pod austriackim zaborem
• Lata XIX-wiecznej świetności
• Czasy dietlowskie
• Zakład przyrodoleczniczy dr Ebersa
• Początek nowego wieku
• Epoka Nowotarskiego
• Wojenne straty i konsekwencje
• Krynica dziś i jutro